FARMA MIEJSKA WE WROCŁAWIU

Dorota Szlachcic

Nowe Żerniki to osiedle wzorcowe, stworzone przez 40 renomowanych biur architektonicznych z całej Polski. Jednym z jego założeń było zaprojektowanie miejsca, którego struktura ułatwi budowanie oraz rozwijanie lokalnych wspólnot z poszanowaniem naturalnego środowiska. Dlatego wnętrze osiedla jest inicjatywą ideowo opartą na założeniach zielonych farm miejskich.

Zaczynaliśmy w 2012 roku od warsztatów na Nowym Stadionie Miejskim Wrocławia. Były rozmowy projektantów wszystkich branż, mieszkańców Żernik, urzędników, lokalnych społeczności oraz wycieczki do modelowych realizacji w UE. Nikt jeszcze wtedy nie wiedział, że osiedle będzie się nazywało Nowe Żerniki, o powstającym projekcie mówiliśmy WuWA2. Inspiracją była dla nas wystawa z 1929 roku Wohnung und Werkraum (WuWA), jeden z ośmiu spektakularnych eksperymentów architektonicznych w Europie, zrealizowanych na przełomie lat 20. i 30. XX wieku.

Zdawaliśmy sobie sprawę, że uczestniczymy w czymś bardzo ważnym i nowatorskim. Warsztaty trwały nieprzerwanie do 2018 roku. Składały się na nie praca nad planem miejscowym, podział działek, idee, szkice, kłótnie, imprezy. Na końcu ustaliliśmy detale nawierzchni, styki kwartałów, kolizje oraz problemy formalne.

Miasto wybudowało drogi z sieciami, przestrzeniami publicznymi i landscapingiem dla pierwszego etapu inwestycji. Działki sprzedawane były deweloperom razem z naszymi projektami. Za każdy kwartał odpowiadał inny skład projektantów, inne były pomysły na wzorcowe działanie, tworzenie więzi społecznych, wymknięcie się sztampie czy ekologiczne rozwiązania zmniejszające koszty eksploatacyjne.

Dzisiaj możemy już chodzić po ulicach naszej WuWy2. Mamy bazarek, dom kultury, deptak Radinga, wybudowany dom seniora z przedszkolem i kościół powstałe na podstawie zwycięskich projektów konkursowych uczestników warsztatów.

Na instalację kanalizacyjną deszczową podciśnieniową, obsługującą poszczególne fragmenty połaci dachowej, składają się piony współpracujące z podgrzewanymi wpustami dachowymi oraz poziomymi przewodami odpływowymi, prowadzonymi pod stropem parteru i piwnic.

Instalację kanalizacyjną deszczową podciśnieniową, którą obsługują poszczególne fragmenty tarasów zielonego dachu nad garażem podziemnym, tworzą poziome przewody odpływowe, współpracujące z wpustami dachowymi i odwodnieniami liniowymi.

Nasze wzorcowe osiedle zajęło naturalne siedliska chronionych gatunków ropuchy szarej i zielonej, dlatego utworzyliśmy dla nich na terenie działki tzw. wykroty – dobrze nawodnione, porośnięte trawą pryzmy kamieni i kłód, tzw. hibernakula. W ramach działań kompensacyjnych, chroniących środowisko oraz utraty miejsc rozrodu i schronienia dla ptaków został wykonany projekt nasadzeń kompensacyjnych na całej powierzchni biologicznie czynnej terenu inwestycji. Zaprojektowano i częściowo zrealizowano Ścieżkę Dydaktyczną Ekosystemy Nowe Żerniki, która ma pokazać te bezpowrotnie utracone w wyniku budowy osiedla gatunki drzew i siedlisk roślin.

Wzdłuż potoku Ługowiny zaprojektowano promenadę ze szpalerem topoli. Pozostałe drzewa stanowią malownicze skupiska gatunków drzew, krzewów i traw charakterystycznych dla tego terenu, m.in. osiki, czeremchy, topoli białej, wierzby, dębu szypułkowego. Ścieżka dydaktyczna ma zostać wyposażona w system informujący o rodzajach drzew, krzewów i cechach ekosystemu, m.in. o krzewach typowych dla siedliska – trzmielinie pospolitej, dereniu białym oraz głogach. Projekt zakłada wprowadzenie karp drzew, wykrotów, pozostałości pni, głazów i kamieni, w celu odtworzenia w jak największym stopniu naturalnego środowiska dla fauny i flory tego terenu.

Ważną funkcją projektu ma być również społeczna integracja obecnych i nowych mieszkańców Nowych Żernik. Teraz na terenie osiedla znajdują się pola uprawne bez drzew i krzewów oraz pojedyncze niewielkie drzewa. Promenada wzdłuż potoku Ługowiny powstaje jako kontynuacja starej zabudowy, a do nasadzeń przyczynią się pierwsi deweloperzy w ramach działań chroniących środowisko.